۱۱ راهکار برای افزایش تمرکز هنگام مطالعه
تمرکز کردن روی یک کار گاهی اوقات کار سختی است؛ خصوصا اگر موضوع مطالعه و درس خواندن باشد. خبر خوب این که تمرکز حواس یک امر اکتسابی هست و ذاتی نیست. با عزم راسخ، و با اجرای برخی از تکنیک‌های مطالعه موثر، می توان تمرکز را حتی در زمان‌های طولانی مطالعه حفظ کرد و درگیر موضوعات متفرقه نشد.
اقدامات قبل از شروع مطالعه
۱. یک محیط مطالعه مناسب پیدا کنید.
محیطی آرام مثل اتاق شخصی یا کتابخانه پیدا کنید. اگر هوای تازه را دوست دارید، به محیطی بروید که فاقد حواس‌پرتی باشد.
به یاد داشته باشید که هر شخص محیط مطالعه خاص خود را دارد. برخی از افراد ترجیح می‌دهند در سکوت مطالعه کنند، برخی دیگر در یک محیط عمومی مثل کتابخانه.
اگر از ترجیحات مطالعه خود آگاه نیستید، مطالعه را در شرایط و موقعیت‌های مختلف آزمایش کنید، گروهی مطالعه کنید یا به صورت انفرادی، با موسیقی یا بدون موسیقی، و …؛ توانایی تمرکز و بهره‌وری در محیط‌های مختلف خیلی سریع خود را نشان می‌دهد.
۲. لوازم مطالعه خود را آماده کنید.
ملزومات مطالعه شما شامل مواردی مانند کتاب درسی و کمک درسی، دفترچه یادداشت، مداد یا هر چیز دیگری است که ممکن است هنگام مطالعه به آن نیاز پیدا کنید؛ مثلا یک میان وعده مانند آجیل و یک بطری آب.
چیزهایی مثل این موارد باید در نزدیکی شما باشد تا در زمان مطالعه موجب رفتن به دنبال آنها و حواس پرتی شما نشود.
۳. فضای مطالعه را مرتب کنید.
چیزهایی را که به آنها نیاز ندارید را از فضای مطالعه خود حذف کنید و محیط خود را مرتب نگه دارید تا استرس را کاهش داده و تمرکز بیشتری داشته باشید.
داشتن هر چیزی در محیط اطراف که نیازی به آن نباشد، به عنوان عامل حواس پرتی شما عمل می‌کند. این شامل دور انداختن ظروف غذا، زباله‌های کاغذی و سایر موارد متفرقه است.
۴. از لوازم الکترونیکی غیر ضروری دوری کنید.
لوازم الکترونیکی که به آن نیازی ندارید، به خصوص تلفن همراه، دستگاه‌های گوش دادن به موسیقی و حتی رایانه را خاموش کنید. (به شرط آنکه برای مطالعه به رایانه احتیاج ندارید.)
لپ تاپ یا رایانه شما هنگامی که می‌خواهید تمرکز کنید می‌تواند منبع بزرگی از حواس پرتی باشد.
۵. پایبند به یک برنامه باشید.
برنامه ای را برای زمان مطالعه تنظیم کنید و با آن همراه باشید. این به شما امکان می دهد زمان مطالعه را به صورت یک عادت درآورید و به برنامه‌ی مطالعه پایبند بمانید.
از سطح انرژی خود در طول روز آگاه باشید. آیا در طول روز یا شب انرژی بیشتری دارید (و بنابراین توانایی تمرکز بیشتری دارید)؟ هنگامی که بیشترین انرژی را دارید می توانید موضوعات سخت را بهتر مطالعه کنید.
۶. یک شریک مطالعه پیدا کنید.
گاهی اوقات مرور مطالب با شخص دیگر می تواند به از بین بردن یکنواختی مطالعه، روشن کردن مفاهیم گیج کننده و کمک به دیدن مسائل از منظر دیگری کمک کند. این شریک می تواند به شما در جهت ادامه مطالعه کمک کند تا تمرکز خود را بر روی وظیفه پیش روی خود قرار دهید.
برخی از افراد ممکن است باعث حواس پرتی شما شوند. هنگامی که به دنبال یک شریک مطالعه می گردید، سعی کنید فردی منطقی و متمرکز پیدا کنید، شاید حتی او یک دانش آموز فعال در کلاس باشد. به این ترتیب، شما همیشه خود را تحت فشار قرار می دهید تا با او مطابقت داشته باشید.
۷. یک انگیزه برای مطالعه ایجاد کنید.
قبل از شروع مطالعه، به چیزی فکر کنید که می‌تواند پاداش مطالعه موفق شما باشد. مثلا، بعد از یک ساعت مطالعه، با هم اتاقی خود در مورد روزی که داشتید صحبت کنید، فوتبال یا برنامه تلویزیونی مورد علاقه خود را تماشا کنید.
یک انگیزه می تواند شما را بر آن داشته باشد تا برای مدت زمان مشخصی روی مطالعه تمرکز کنید، و سپس با توجه به تمرکز کافی روی کار خود، به خود پاداش می دهید.
حفظ تمرکز هنگام مطالعه
۱. یک روش مطالعه موثر پیدا کنید.
یافتن یک روش مطالعه که مناسب شما باشد، می‌تواند به حفظ تمرکز هنگام مطالعه کمک کند. توصیه می‌کنیم روش‌های مختلف مطالعه را آزمایش کنید و ببینید که چه روشی بازدهی و تمرکز شما را بهتر می‌کند.
اساساً، هرچه روش های بیشتری برای یادگیری و تعامل با چیزهایی که یاد می گیرید بیشتر باشد، شانس شما برای ادامه کار و درک مطالبی که می‌خوانید بیشتر خواهد بود. گاهی اوقات، مرور خلاصه‌ها، یادداشت‌ها یا آزمون‌ها می‌تواند به عنوان یک روش موثر برای مطالعه باشد.
۲. یک یادگیرنده فعال باشید.
هنگام مطالعه یا گوش دادن به سخنرانی، سعی کنید با مطالب درگیر شوید. این بدان معناست که به جای اینکه فقط مطالب را به طور سطحی دریافت کنید، آنها را به چالش بکشید. درباره آنچه سخنرانی می شود سوال کنید، مطالب را به زندگی واقعی خود متصل کنید، آن را با سایر اطلاعاتی که در طول زندگی خود آموخته‌اید مقایسه کنید و این مطالب جدید را برای دیگران توضیح دهید.
حضور فعالانه در مطالعه، مطالب را معنادارتر کرده و می تواند علاقه شما را بیشتر کند، که به نوبه خود تمرکز روی آن را آسان‌تر می کند.
۳. استراتژی های تمرکز ذهنی را تمرین کنید.
کار بر روی بهبود تمرکز به زمان و حوصله نیاز دارد. پس از تمرین برخی از این استراتژی‌ها، احتمالاً طی چند روز شاهد بهبود خواهید بود. یکی از استراتژی‌های تمرکز:
در لحظه‌ی حال باشید: این استراتژی ساده و موثر به شما کمک می‌کند ذهن سرگردان خود را به وظیفه‌ای که در پیش دارید برگردانید: وقتی از این واقعیت آگاه شدید که فکرتان دیگر روی درس نیست، با خود بگویید: “اکنون اینجا باش”، و سعی کنید افکار خود را مدیریت کنید، تا دوباره توجهتان به مطالعه متمرکز شود.
۴. یک زمان برای نگرانی تنظیم کنید!
تحقیقات نشان داده است که وقتی افراد زمان مشخصی را برای نگرانی کنار می‌گذارند و به مواردی که باعث استرس آنها می‌شود فکر می‌کنند، ظرف چهار هفته ۳۵٪ کمتر نگران می شوند. این ثابت می‌کند هنگامی که به خود اجازه می‌دهید در مدت زمان مشخصی نگران باشید و به چیزهایی فکر کنید، زمان کمتری را صرف نگرانی و حواس‌پرتی می‌کنید، وقتی که باید روی چیزهای مهم‌تر تمرکز کنید.
اگر در حالی که سعی در تمرکز داشتید، احساس نگرانی در مورد چیزی کردید، به یاد داشته باشید که وقت ویژه‌ای برای نگرانی در مورد مسائل دارید. حتی می‌توانید روش “در لحظه‌ی حال باشید” را امتحان کنید تا تمرکزتان برگردد.
به عنوان مثال، نیم ساعت قبل از شروع مطالعه به خود فرصت دهید تا نگران امتحانات آینده، خانواده یا هر چیز دیگری باشید. بنابراین وقتی در حال مطالعه هستید، می توانید تمام توجه خود را به درس معطوف کنید.
۵. اهداف مطالعاتی تعیین کنید.
در حالی که ممکن است موضوعات مورد مطالعه جالبترین مباحث نباشند، شما می توانید در هنگام مطالعه چشم‌انداز و هدف خود را تغییر دهید تا تمرکز حواس راحت تر شود.
به عنوان مثال ، به جای داشتن این ذهنیت که “من امشب باید تمام فصل شش (مبحث سنگین) را مطالعه کنم”، چنین چیزی برای خود تعیین کنید: “من بخشهای ۱-۳ فصل شش را تا ساعت ۴:۳۰ مطالعه خواهم کرد، و سپس برای استراحت پیاده روی خواهم کرد” به این ترتیب، موفقیت در یک جلسه مطالعه از یک کار بزرگ و دلهره آور به بخشهای کوچک‌تر و قابل دستیابی تبدیل می شود. این قطع مقطعی زمان مطالعه، تمایل شما برای تمرکز و رسیدن به هدف مطالعه را افزایش می دهد.
۶. با وقفه های کوتاه مطالعه کنید.
به طور معمول، هر بار حدود یک ساعت مطالعه و سپس ۵-۱۰ دقیقه وقفه، موثرترین برنامه مطالعه برای حفظ تمرکز در یک کار مشخص است. با استراحتی کوتاه به ذهن خود زمان دهید تا آرام شود، بنابراین می‌تواند آماده باشد تا مثمر ثمر بماند و اطلاعات را جذب کند.
بعد از حدود یک ساعت نشستن بلند شوید و حرکات کششی انجام دهید. برای پمپاژ خون می توانید یوگا، حرکت شنا یا هر نوع فعالیت بدنی دیگری انجام دهید. این وقفه های کوتاه در مطالعه باعث می شود که زمانی که برای مطالعه می گذرانید پربارتر و با توجه‌تر باشد.
