روش مطالعه مبحث قرابت معنایی
قرابت معنایی یکی از مباحث مهم درس ادبیات هست که به طور معمول در کنکورهای سال‌های اخیر ۹ تست رو به خودش اختصاص داده! تو این پست می‌خوایم روش های بالا آوردن درصد توی مبحث قرابت رو بهتون معرفی کنیم.
یک دلیل اهمیت این مبحث اونجایی هست که علاوه بر سوالات مستقیم، در سوالات آرایه های ادبی (مثلا در یافتنِ آرایه های استعاره، حُسن تعلیل، ایهام، و …) و گاهی دستور زبان (مثلا در بحث حذف به قرینه معنوی و …) هم تاثیر داره. همچنین این مبحث برای داوطلبان کنکور انسانی خیلی مهم هست. چون هم در ادبیات عمومی با مبحث قرابت معنایی روبه‌رو هستن، هم در علوم و فنون ادبی. پس دانش‌آموزی که بر این مبحث تسلط داشته باشه با یه تیر دو تا نشون می‌زنه.
قرابت معنایی یکی از مباحثی هست که باید اون رو در بلندمدت و با تمرین و تکرار یاد بگیرید. برای خبره شدن تو این مبحث عجول نباشید و حوصله به خرج بدید. حتما تو برنامه روزانه‌تون، شب در میان ده پونزده تا تست قرابت معنایی باشه که روند یادگیری این مبحث به طور مداوم و مستمر اتفاق بیفته.
کارهایی که لازمه انجام بدید:
۱) بیشتر به مفهوم شعر توجه کنید، نه معنای ظاهری و تحت‌‌الفظی: سعی کنید مفهوم کلی شعر رو در نظر بگیرید و اون رو با سایر ابیات مقایسه کنید.
۲) یک منبع خوب برای این مبحث داشته باشید: اکثر بیت‌هایی که در سوالات قرابت باهاشون مواجه میشیم خارج از کتابه! دانش‌آموز زمانی می‌تونه به این سوالات خوب پاسخ بده که تعداد زیادی تست (در طول زمان) کار کرده باشه و با انواع مفهوم ادبی آشنا باشه. پس برای این کار یک کتاب کمک آموزشی خوب داشته باشید.
۳) مطالعه کتاب درسی رو فراموش نکنید: در مواردی ممکنه سوالاتی طرح بشن که برای پاسخگویی به اون‌ها نیاز دارید که متن کتاب درسی رو به شکل دقیق مطالعه بکنید؛ پس همون‌طور که درس ادبیات رو به طور مبحثی یاد می‌گیرید، کتاب درسی رو هم بخونید.
۴) خوانش صحیح و درستی از شعر داشته باشید: بهترین راه برای خوانش صحیح شعر تسلط بر وزن عروضی اون‌ها هست. این مطلب برای دانش‌آموزانِ رشته‌های تجربی و ریاضی نیست و از مطالبِ رشته‌ی انسانی هست؛ اما میشه به صورت سماعی و با شنیدن، در درک اوزان و در نتیجه بهتر خوندن ابیات پیشرفت داشت. یه روش برای تسلط تو این کار اینه که خودتون ابیات رو با صدای بلند بخونید و ضبط کنین و صداتون رو دوباره گوش بدید. هم چنین می‌تونید به خوانش دبیران و استادان یا فایل های صوتی (دکلمه‌ها و پادکست‌های موجود در اینترنت) با دقت گوش بدید.
چند تا نکته خیلی مهم:
– انواع ادبی که در کنکور مهم و تست‌ساز هستند شامل: ادبیات عرفانی و ادبیات غنایی
– قالب غزل از دیگر قالب‌های شعری در مبحث قرابت مهم تر هست.
– دروس مربوط به شاهنامه (ادبیات پایداری) چندان مهم نیستند، چون تست های قرابت خیلی کمی در کنکور از این نوع ادبی مطرح شده.
– ضمیر تو در شعر غنایی یا خداونده یا معشوق.
– سعی کنید در ابیات به استعاره، مجاز، تشبیه و کنایه توجه کنید، چون ممکنه در مفهوم شعر تاثیرگذار باشن.
– دروس نظم از دروس نثر بیشتر اهمیت دارن.
– اشعاری که در قلمرو ادبی و فکری میاد خیلی توجه بکنید. گنج‌های حکمت رو خیلی دقیق بخونید.
– از قسمت اشعار حفظی و حکایت ها معمولا سوالات زیادی در آزمون ها میاد؛ چون گاهی اوقات طراحان سوال جاهایی رو مورد سوال قرار میدن که دانش‌آموز کمتر بهش توجه میکنه.
